Τα φλεβικά έλκη είναι πληγές που συναντώνται στα κάτω άκρα και αποτελούν το 70% του συνόλου των ελκών των κάτω άκρων . Οι συνηθέστερες ανατομικές περιοχές όπου εντοπίζονται είναι το έσω σφυρό, το έξω σφυρό, η ράχη ποδός και η μεσότητα γαστροκνημίου. Εμφανίζονται πιο συχνά στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες, ενώ παρατηρείται σημαντική αύξηση μετά την ηλικία των 65 ετών.
Τα φλεβικά έλκη εμφανίζονται σε ασθενείς που πάσχουν από χρόνια φλεβική ανεπάρκεια ή φλεβική υπέρταση ή και τα δύο. Φυσιολογικά, οι αναπνευστικές κινήσεις και η ίδια η καρδιακή λειτουργία συντελούν στην αναρρόφηση αίματος και αποσυμφόρηση του περιφερικού φλεβικού δικτύου. Επιπλέον στο φλεβικό δίκτυο υπάρχουν ειδικές βαλβίδες που αποτελούν πτύχωση του ενδοθηλίου των φλεβών. Η παρουσία τους επιτρέπει τη ροή του αίματος μόνο κατά μια κατεύθυνση, δηλαδή από την περιφέρεια προς το δεξιό κόλπο, αποτρέποντας τη παλινδρόμηση του φλεβικού αίματος. Ένας ακόμα παράγοντας που συντελεί στην φλεβική επαναφορά των κάτω άκρων είναι και η λειτουργία της “μυϊκής αντλίας» της γαστροκνημίας (γάμπας), που προωθεί το αίμα του φλεβικού δικτύου προς την κατεύθυνση των δεξιών κοιλοτήτων της καρδιάς). Η ανεπάρκεια της μυϊκής αντλίας ή των φλεβικών βαλβίδων ή και τα δύο μαζί οδηγούν σε χρόνια φλεβική στάση και υπέρταση των κάτω άκρων.
Εξαιτίας της χρόνιας φλεβικής στάσης (λίμναση του αίματος) ενεργοποιούνται διαδικασίες φλεγμονής, όπου εξαιτίας της χρονιότητας τους οδηγούν σε ιστική καταστροφή και διαταραχή της επούλωσης.
Χαρακτηριστικά συμπτώματα των φλεβικών ελκών είναι συνήθως ο πόνος, η φλεγμονή, το αίσθημα καύσους, αίσθημα βάρους, και η συχνή ύπαρξη οιδήματος του παθόντος άκρου. Όσον αφορά τη κλινική εικόνα, το έλκος είναι συνήθως αβαθές, με ανώμαλα και ασαφή όρια, ενώ παράλληλα παράγει μεγάλες ποσότητες δύσοσμου υγρού, εξαιτίας του αυξημένου μικροβιακού φορτίου.
Μερικοί από τους παράγοντες που συντελούν στην εμφάνιση των φλεβικών ελκών είναι οι εξής : οικογενειακό ιστορικό φλεβικών ελκών, εν τω βάθει θρομβοφλεβίτιδα, μειωμένη λειτουργία της μυϊκής αντλίας της κνήμης, ύπαρξη φλεβίτιδας, ιστορικό πνευμονικής εμβολής, παρατεταμένη ορθοστασία, καθιστική ζωή, παχυσαρκία, πολλαπλές εγγυμοσύνες.